2025 Jack Hirschman Şiir Ödülü’nün Sahibi İlhan Sami Çomak Oldu

Çewlik.net – Dünyaca ünlü Amerikalı şair, çevirmen ve aktivist Jack Hirschman adına verilen prestijli Jack Hirschman Şiir Ödülü’nün 2025 yılı sahibi belli oldu. Ödüle Bingöllü şair İlhan Sami Çomak layık görüldü.

Ödül; her yıl adalet, barış, özgürlük ve insan onuru gibi evrensel değerleri şiirlerinde yansıtan ve olağanüstü eserleriyle öne çıkan bir şairi onurlandırmayı amaçlıyor.

İlhan Sami Çomak: Cezaevinden Yükselen Şiir

1994 yılında, henüz 22 yaşındayken İstanbul Üniversitesi Coğrafya Bölümü öğrencisiyken gözaltına alınan İlhan Sami Çomak, ağır işkenceler ve adil olmayan bir yargı süreci sonucunda müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

30 yılı aşkın bir süre cezaevinde kalan Çomak, 2024 yılının Kasım ayında tahliye edildi. Ancak bu zorlu süreçte, Çomak’ın ruhu ve kalemi özgür kalmayı başardı.

Cezaevinde yazdığı şiirlerle Türkiye edebiyatında derin bir iz bırakan şair, doğa, özlem, çocukluk ve insan ruhunun yalın hallerini işleyen eserleriyle tanınıyor.

Çomak’ın şiirleri, politik bir manifestodan çok, insan ruhuna dokunan lirik bir derinlik taşıyor. Yoksunluk, tutsaklık ve belleğin parçalanışına rağmen umudu ve hayal gücünü koruyan dizeleri, evrensel bir yankı uyandırıyor.

Bugüne kadar dokuz şiir kitabı yayımlayan Çomak’ın eserleri, Türkçe’nin yanı sıra anadili Kürtçe’de de yazılmış ve İngilizce, Norveççe, Rusça, Almanca, İtalyanca, Yunanca, Fransızca, Arnavutça ve Galce gibi dillere çevrilmiştir.

Ayrıca, Hayat Seni Çok Seviyorum adlı tiyatro oyunuyla 2022 yılında Üstün Akmen ve Tiyatro Eleştirmenleri Birliği en iyi tiyatro metni ödüllerini kazanan Çomak, uluslararası alanda da birçok ödüle layık görüldü.

2022’de Norveç Kültür Bakanlığı ve Yazarlar Birliği Özgürlük ve Haklar Ödülü’nü alan şair, Norveç PEN, Avusturya PEN, Galler PEN Cymru, İrlanda PEN ve Kürt PEN gibi prestijli kuruluşların yaşam boyu onur üyesi.

Jack Hirschman Şiir Ödülü jürisi, Francis Combes, Agneta Falk Hirschman ve Halmosi Sándor gibi önemli isimlerden oluşuyor.

Küresel ölçekte yapılan değerlendirmeler sonucunda bu yıl finale kalan üç şair; Hindistanlı şair ve yazar Tishani Doshi, Somali kökenli İngiliz şair Warsan Shire ve İlhan Sami Çomak oldu.

Jüri, Çomak’ın 30 yıl boyunca cezaevinde yazdığı şiirlerdeki evrensel insanlık mesajını, direnç ruhunu ve sanatsal derinliği ödüle layık gördü.

Ödül, Haziran 2025’te düzenlenmesi planlanan bir törenle Çomak’a takdim edilecek. Tören, şiirin sınırları aşan gücünü ve insan onuruyla kurduğu bağı bir kez daha vurgulayacak.

1933’te New York’ta doğan Jack Hirschman, çağdaş Amerikan şiirinin en etkili isimlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Ezra Pound’un eserlerinden etkilenerek şiire başlayan Hirschman, şiiri yalnızca estetik bir araç olarak görmedi; onun için şiir, bireysel ve toplumsal dönüşümün bir yolu oldu.

100’den fazla kitaba imza atan Hirschman, aşk, yoksulluk, devrim, emek ve insan ruhunun karanlıklarını lirik ve deneysel bir dille işledi.

Hirschman, aynı zamanda önemli bir çevirmen olarak dünya şiirine katkıda bulundu. Mayakovski, Neruda ve Kürt şairler gibi birçok ismi İngilizce’ye kazandırdı.

San Francisco Şiir Festivali’nin kurucusu olan Hirschman, 2006-2009 yılları arasında San Francisco’nun “resmî şairi” olarak görev yaptı. Beat kuşağının önemli isimleriyle yakın ilişkiler kurmasına rağmen, toplumsal gerçekçiliği ve Marksist dünya görüşünü şiirine daha doğrudan yansıttı.

Kürt edebiyatına ve ezilen halkların mücadelesine özel bir ilgi duyan Hirschman, şiiri bir direnç ve dayanışma biçimi olarak gördü. Onun bu mirası, İlhan Sami Çomak gibi şairlerle devam ediyor.