Bingöl Balı, AB Coğrafi İşareti’ni nasıl aldı? Süreçte neler yaşandı?

    Bingöl Üniversitesi’nde Dr. Öğr. Üyesi Veysel Süzerer, Bingöl Balı’nın Avrupa Birliği Coğrafi İşareti sürecini anlattı.

    Bingöl Üniversitesi'nde  Dr.

    Çewlik.net – Avrupa Birliği (AB) tarafından resmen tescil edilen Bingöl Balı,  Türkiye’nin AB nezdindeki ilk tescilli balı oldu. AB Komisyonu tarafından başvurusu uygun bulunan Bingöl Balı, AB Resmî Gazetesi’nde 12 Mart 2024 tarihinde ilan edildi. Üç aylık sürecin tamamlanmasıyla birlikte Bingöl Balı, 10.Temmuz 2024 tarihinde AB tarafından resmen tescil edildi.

    Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimi (PİKOM), Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Veysel Süzerer, Bingöl balının Avrupa Birliği Coğrafi İşareti alma süreci ve ticarileştirilmesine yönelik stratejileri anlattı.

    Bingöl Balı yakın zamanda Avrupa Birliği Coğrafi İşareti aldı. Bize bu süreç hakkında bilgi verebilir misiniz? Bu gelişme bölge ve üreticilere nasıl bir katkı sağlayacak?

    2018 yılından itibaren Bingöl Balı’nın Coğrafi İşaret almasına yönelik çalışmalar kapsamında, Bingöl ilinin tamamını temsil eden, Bingöl Merkez ve 7 ilçesini kapsayan 50’ye yakın bölgeden 3 yıl boyunca elde edilen balların analizleri, ‘Bingöl Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuvarı’ ile ‘Arı ve Doğal Ürünler Ar-Ge ve Ür-Ge Merkezi’nde gerçekleştirildi.

    Projelerde gerçekleştirilen analizler sonucu elde edilen verilerin değerlendirilmesinin ardından hazırlanan ‘Bingöl Balı Coğrafi İşaret’ başvuru dosyası 2020 yılının Aralık Ayı’nda Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunuldu. Türk Patent ve Marka Kurumu ve ilgili diğer kurum uzmanları tarafından yapılan incelemeler sonucunda gerekli düzenlemelerin ardından ‘127 Sayılı Coğrafi İşaret’ ve ‘Geleneksel Ürün Adı Bülteni’nde yayıma çıkan başvuru, 7 Ekim 2022 tarihi itibariyle tescil edildi.

    Bu süreç sonrasında ürünün uluslararası alanda tanınırlığını sağlamak için ‘Uluslararası Coğrafi İşaret Seferberliği’ kapsamında Avrupa Birliği’ne başvuruldu. Üniversitemizde konu ile ilgili akademisyenlerimizin AB komisyonu ile gerçekleştirdiği çalışmalar sonrası Bingöl Balı 10 Temmuz 2024’te AB tarafından resmen tescil edildi.

    Bu süreç tabii ki Bingöl Balı’nın daha fazla tanınmasını sağladı ve ülkemizdeki uluslararası alanda şubeleri olan gıda firmalarının takibine girdi. Bu durum, kalitesi ulusal ve uluslararası düzeyde tanınmış olan Bingöl Balı’nın marka ve fiyat değerini arttırdı. Önümüzdeki günlerde üreticilerimizi memnun edecek adımları atarak onların refah seviyelerini artırmaya katkı sunmuş olacağız.

    AB Coğrafi İşareti alan Bingöl Balı’nın denetim süreci nasıl ilerliyor ve bu süreçte hangi kriterler göz önünde bulunduruluyor?

    Hali hazırda ulusal tescilde ikinci denetim sürecindeyiz. AB takviminde ise birinci denetim sürecindeyiz. Üniversitemiz koordinatörlüğünde süren denetimlere alanında deneyimli akademik personellerimiz ile Bingöl Belediyesi, Bingöl Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Bingöl İli Arı Yetiştiriciler Birliği ve Bingöl Ticaret ve Sanayi Odası’ndan uzman personeller destek vermektedir.

    Üç dönem halinde gerçekleştirilen denetimlerin en önemli kısmı olan üretilen Bingöl Bal’ının analizleridir. Bu analizler, program kapsamında kurulan Arı ve Doğal Ürünler Ar-Ge ve Ür-Ge Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde gerçekleştirilmektedir.

    İlgili Merkez, aynı zamanda ilimizde Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite edilmiş ilk ve tek birimdir. Burada, denetim komisyonunda yer alan uzmanlarımız tarafında titizlikle alınan numuneler üç aşamalı analize tabi tutulmaktadır. Bunlar kalıntı, polen analizi ve kodeks analizidir. Denetim dönemlerini başarı ile tamamlayan üreticilerimizin numuneleri de analiz edildikten sonra, Coğrafi İşaret Sicili’nde yer alan parametrelere göre değerlendiriliyor.

    Sonrasında, üreticiye coğrafi işaret kriterlerine uygun bal olarak ambalajlanması için gerekli amblemleri bulundurmak koşuluyla işlem yapması üzerine bilgi veriliyor ve satış için gerekli işlemlerin tamamlanmasının ardından o yılın coğrafi işaret tescilli balları raflardaki yerini alıyor.

    AB Coğrafi İşaretli Bingöl Balı’nın ticarileşmesi ve tanıtımı konusunda gelecekte hangi stratejileri uygulamayı planlıyorsunuz? Bu süreçte yerel üreticilerin desteklenmesi ve pazar erişimlerinin artırılması için ne tür çalışmalar gerçekleştireceksiniz?

    Birlikte aldığımız verilere göre ilimizde kayıtlı 1250 arıcı olduğunu biliyoruz. Ancak denetim sürecine katılmak tamamıyla istek üzerine olmaktadır. Denetime tabi olan üreticiler bu konuda şöyle bir avantaja sahip oluyorlar; sadece bu üreticilerimiz ballarını Coğrafi İşaretli Bingöl Balı etiketiyle satabiliyorlar.

    Amacımız, aldığımız bu tescil belgeleriyle daha fazla üreticimizi bu sistemin içerisine davet etmek. Aynı zamanda iyi tarım ve üretim uygulamaları kapsamında üreticilerimize daha fazla destek verip üretimde sürdürülebilirliği kalıcı hale getirmek istiyoruz. Bu kapsamda planladığımız bir çalışma da özellikle kayıtlı üreticilerimizin arılıklarını sertifikalamak.

    Bu kapsamda alt yapımızı hazırladık. İlerleyen süreçte bununla ilgili adımlarımızı hızlandıracağız. Ayrıca, Bingöl Balı’nın uluslararası marketlerde yer almasını sağlamak için çalışmalar başlatacağız. (HABER MERKEZİ)