Mamoste Mürsel
Ziwan manayo hîra de yew hacetê ko. Aw haceto ke merdim hemin çî pê yi vano. Çirake/çimkê derd, kul, holî, xiravî, başî, haskerdiş çita ko zerreyê merdim de beno wa bibo biziwanî yeno îfade kerdiş. Xêcî nayî ziwan heti bîn ra zî xizînayê merdimî ya. Aya xizînaya ke çita yeno aqil merdim ke hemin çî tedida yo ziwan xwu de paweno. Çand, huner, edebîyat, ol/dîn, wer, şalûşapik, gêrayîş, bermayîş, zewkûsefa, huyayîş, vêyve, merg, dîrok/tarîh … hemin çî bi ziwanî yeno pawetiş. Yanî ziwan têna sewt nêyo, însan û cuyayîşê însanetî yo.
Merdim bi/pêy ziwanî xwu îfade keno û zerreyê xwu rehet keno. Ziwanî merdim çiqasî dewlemend bo merdim hindêk rehet û weş xwu îfade keno, kam qal biko hindêk weş goşdarîyê yinî keno. No semed ra merdim îta de gera biko dima muhîmîyê ziwan labelê taybetî mûhîmîyê ziwanê zikmakî/dadî û bizano ziwanê zikmakî çito, çira muhîm o?
Ziwan têna qiseykerdiş nêyo, qiseykerdişi ra ver yew taybetîyê yi esta, o zî têkîlîyê yi û ruh a. Merdim eşkareno vaje ziwan wernîyê hemin çî bi temelê ruh de yeno hola. Pîya nayê rê meseleyê hîş û derûnî/psîkolojî yo. No semed ra însanî ke eleqe mojnenî no babet, gera zerreyê pîzê/hamil dadî ra dest bi na mesela biko. Merdim eşkareno vaji, însan hima nêameyo rû/rî dunya têkilîyê yi bi ziwan destpê kena û têkilîya vernî bi psîkolojîyê dadî destpê kena. Cuya dima bi qisedanîyê dadî û goşdarîyê gergûş berdewam keno. Yanî hima gergûş hemil dadîyê xwu de ya, ziwanê yi destpê keno labelê bi qiseykerdişî nê, têna pê goştarî destpê keno. Dadî qiseykena gergûş hîs kena. No semedî ra fîlolojî vanî ziwanê zikmakî/ziwanê dadî. Merdim eşkareno vaji ziwanê dadî ruh merdim o.
Însan gama yeno dunya rêyne zî ewil goşdarîyê dadîyê xwu keno. Dima ra pîya dadîyê yi, kam derûdormalê yi de yo goşdarîyê yin keno. Temelê ziwan pêy bigoşdarîyê înan keno saxlem û badê cu vengan vejeno. No vengan pê teqlît dubare/tekrar keno. Ruh, eqil û derûdorê yi çiqasî hîrabo ziwanê yi zî hindêk hîra beno û beno temam. Dima ra tûtek qise keno û beno wahar ziwanê dadîyê xwu.
Ziwanê dadî, dunyayê însanî ya. Sinirê hîş, vîr û aqilê merdimî ya. No semed ra gera nêroqdexekerdişî. Eg ziwanê merdim bêro qedexekerdiş dunyayê merdim bena teng û nefesî merdim yeno guretiş. Hîşê merdim vindena, aqilî medfim betal beno. No semed ra çîk nêmuseno, çîko ke cuyavêrî de mûsayo nêşkareno par biko. Pîya înan rê merdim eşkareno vajo ke qedexekerdişê ziwan bibo, ruh merdim zî birîn geno û merdim nêweş beno. Tesîrî na nêweşî sinîn dana merdim, hinû dana hemin millet û millet zî zirar vînena çirakû/çimkî millet bi ferdan yena meydan/hola. Yanî merdim weşûwahar bi millet zî weşûwahar bena, merdim nêweş bi millet zî nêweş bena.
Belkî na mesele de merdim nayî bi vengêko berz vajo. Meseleyê ziwanî meseleyê sîyasî nêya, ayê însanetîya. Gera ço/çew no çim ra neano na mesele ra. Heqê hemin milletî bipawi û teslîm yinan bikê. Eger dunya de neheqqî bibo tesîro xirav dano hemin însanan, milletan û devletan. No semed ra ziwan kam beno wa bibo gera serbest bo û bîyero waharvejyayîşî.