Çewlik.net – Uruguay’ın eski Devlet Başkanı José Mujica, 89 yaşında hayatını kaybetti. “Dünyanın en yoksul başkanı” olarak tanınan Mujica, mütevazı yaşam tarzı ve halkçı politikalarıyla dünya çapında bir ikon haline geldi. İşte José Mujica’nın hayatı, mirası ve ölümü hakkında detaylar.
José Mujica Kimdir? Hayatı ve Mücadelesi
José Alberto “Pepe” Mujica, 20 Mayıs 1935’te Uruguay’ın Montevideo şehrinde doğdu. Gençlik yıllarında Küba Devrimi’nden ilham alan Tupamaros gerilla hareketine katılarak sosyal adalet için mücadele etti. 1970’lerde askeri diktatörlük döneminde 14 yıl hapis yattı, bu süre boyunca ağır tecrit koşullarında yaşadı. 1985’te demokrasinin geri gelmesiyle serbest bırakıldı ve siyasete atıldı.
Mujica, 2005-2008 yılları arasında Hayvancılık, Tarım ve Balıkçılık Bakanı olarak görev yaptı. 2009’da Geniş Cephe koalisyonunun adayı olarak devlet başkanlığı seçimlerini kazandı ve 2010-2015 yılları arasında Uruguay’ın 40. Devlet Başkanı olarak hizmet verdi.
Mütevazı Yaşam Tarzı ve “En Yoksul Başkan” Unvanı
Mujica, devlet başkanı olduğu dönemde maaşının yaklaşık %90’ını (aylık 12.000 doların büyük kısmını) yoksullara ve hayır kurumlarına bağışladı. Lüks başkanlık sarayında yaşamayı reddederek, eşi Lucía Topolansky ile Montevideo’nun eteklerinde mütevazı bir çiftlik evinde kalmayı tercih etti. 1987 model Volkswagen Beetle aracıyla tanınan Mujica, halkın içinden bir lider olarak dünya çapında sevgi ve saygı kazandı.
“Dünyanın en yoksul devlet başkanı” olarak anılan Mujica, bir röportajında, “Yoksul değilim, çünkü yoksulluk daha fazlasını isteyenlerin hastalığıdır. Ben özgürüm,” demişti. Bu sözleri, onun sade yaşam felsefesini özetliyor.
José Mujica’nın Politik Mirası
Mujica’nın başkanlığı, Uruguay’ı Latin Amerika’nın en ileri demokrasilerinden biri haline getirdi. Görev süresi boyunca yoksulluk oranı %18’den %9,7’ye düştü, işsizlik %5,4 gibi tarihi düşük seviyelere geriledi ve asgari ücret iki katına çıktı.
Mujica’nın en dikkat çekici icraatları arasında şunlar yer alıyor:
-
Marihuana Yasallaşması: 2012’de marihuananın devlet kontrolünde satışını yasallaştırarak uyuşturucu kartellerine karşı mücadele etti.
-
Eşcinsel Evlilik ve Kürtaj: Aynı cinsiyetten evlilikleri ve kürtajı yasallaştırarak sosyal haklarda devrim yaptı.
-
Sosyal Harcamalar: Kamu harcamalarının %75,5’ini sosyal projelere ayırarak eşitlikçi bir toplum inşa etti.
Birleşmiş Milletler’de yaptığı konuşmada, tüketim toplumunu eleştirerek, “Kalıcı olan aşk, dostluk ve dayanışmadır. Hayat birikim değil, deneyimdir,” sözleriyle küresel bir yankı uyandırdı.
José Mujica’nın Ölümü ve Vasiyeti
José Mujica, Nisan 2024’te yemek borusunda kanser teşhisi aldı. Eylül ayında kanserin remisyona girdiği açıklansa da, Ocak 2025’te hastalığın karaciğerine sıçradığı duyuruldu. Tedaviyi reddeden Mujica, Uruguay’daki Búsqueda dergisine verdiği son röportajında, “Dürüst olursam, ölüyorum. Beni rahat bırakmalarını istiyorum. Döngüm sona erdi,” dedi. Ayrıca, vasiyetinde üç bacaklı köpeği Manuela’nın yanına gömülmek istediğini belirtti.
Mujica, 13 Mayıs 2025’te hayatını kaybetti. Ölümü, Uruguay’da ve dünyada derin bir üzüntüyle karşılandı.
José Mujica’nın Mirası ve Dünya Üzerindeki Etkisi
Mujica, sade yaşamı, dürüstlüğü ve halkına adanmışlığıyla milyonlara ilham verdi. Onun liderliği, gücün bir ayrıcalık değil, hizmet aracı olduğunu gösterdi. Uruguay’ı yoksulluğu azaltan, sosyal hakları genişleten ve demokrasiyi güçlendiren bir ülke haline getirdi.
Mujica’nın felsefesi, tüketim toplumuna karşı bir manifesto niteliğindeydi. “Zenginlik, özgür zamandır. Çok şeye sahip olmak, köle olmaktır,” sözleri, bugün bile genç nesillere yol gösteriyor.