ALMANYA – Almanya’da 23 Şubat 2025’te yapılan erken genel seçimlerin ardından Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) lideri Friedrich Merz, ülkenin yeni başbakanı oldu. Seçimlerde CDU/CSU ittifakı %29 oy oranıyla sandıktan birinci çıkarken, Merz’in liderliğinde kurulacak koalisyon hükümeti, Almanya’nın ekonomik ve siyasi geleceğini şekillendirecek. İşte Merz’in başbakanlık yolculuğu, politikaları ve Türkiye ile ilişkilerdeki olası etkileri…
Friedrich Merz Kimdir? Siyasi Kariyeri ve Vizyonu
Friedrich Merz, 11 Kasım 1955’te Kuzey Ren-Vestfalya’nın Brilon kentinde doğdu. Hukukçu kimliğiyle tanınan Merz, 1989’da Avrupa Parlamentosu’na seçilerek siyasi kariyerine başladı. 1994’te Federal Meclis’e giren Merz, 2000-2002 yıllarında CDU/CSU Meclis Grup Başkanı olarak görev yaptı. Ancak Angela Merkel ile yaşadığı görüş ayrılıkları nedeniyle 2009’da siyaseti bırakarak özel sektöre yöneldi. 2022’de CDU lideri seçilen Merz, 2024’te başbakan adayı olarak gösterildi.
Merz, muhafazakâr söylemleri ve sert göç politikalarıyla dikkat çekiyor. Ekonomik reformlar, vergi indirimleri ve bürokrasinin azaltılması gibi hedefleriyle Almanya’yı ekonomik darboğazdan çıkarmayı planlıyor. Ayrıca, “Alman öncü kültürü” (deutsche Leitkultur) kavramını savunarak çok kültürlü yapıyı yeniden tanımlamayı amaçlıyor.
Seçim Sonuçları ve Koalisyon Süreci
Almanya’daki erken genel seçimlerde CDU/CSU, %29 oy oranıyla birinci parti oldu. Ancak %30 hedefini tutturamayan ittifak, tarihinin en düşük oy oranlarından birini aldı. Aşırı sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ise %19,5-20 oy oranıyla ikinci parti olarak dikkat çekti. Merz, AfD ile koalisyon ihtimalini kesin bir dille reddetti ve Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile “Büyük Koalisyon” görüşmelerine başladı.
Koalisyon görüşmeleri, Merz’in SPD’yi seçim kampanyasında sert şekilde eleştirmesi nedeniyle zorlu geçebilir. CDU’nun muhafazakâr kanadı da SPD ile işbirliğine sıcak bakmıyor. Buna rağmen, Merz’in hükümeti kurması halinde ekonomi, göç ve Avrupa Birliği (AB) politikalarında önemli değişiklikler bekleniyor.
Merz’in Türkiye Politikası
Friedrich Merz, Türkiye’nin stratejik önemini vurguluyor ve dış politika, güvenlik ve ekonomi alanında Ankara ile işbirliğini güçlendirmeyi hedefliyor. Ancak Türkiye’nin AB üyeliğine soğuk bakıyor ve “imtiyazlı ortaklık” modelini savunuyor. Merz, Türkiye’ye ev sahipliği yaptığı mülteciler için daha fazla mali destek sağlanmasını ve yeni bir Mülteci Mutabakatı müzakere edilmesini öneriyor. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile görüşmek istediği belirtiliyor.
Merz’in Türkiye ziyaretinde vereceği mesajlar, Almanya-Türkiye ilişkilerinin geleceği açısından kritik önem taşıyor. Uzmanlar, Merz’in megafon diplomasisinden kaçınarak yapıcı bir diyalog kurmayı tercih edeceğini öngörüyor.
Avrupa ve Dış Politika Öncelikleri
Merz, Avrupa’nın ABD’den bağımsızlığını artırmayı ve AB’yi güçlendirmeyi öncelik olarak görüyor. NATO’nun mevcut haliyle devam edip etmeyeceğini sorgulayan Merz, “Avrupa’nın kendi savunmasını üstlenmesi gerektiği” uyarısında bulundu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yakın temas halinde olan Merz, Alman-Fransız ortaklığını yeniden canlandırmayı hedefliyor.
Ayrıca, Merz’in İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu Almanya’ya davet etme isteği, uluslararası hukuk tartışmalarını alevlendirdi. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Netanyahu hakkında çıkardığı tutuklama emri nedeniyle bu davet eleştirilere yol açtı.
Merz’in Tartışmalı Politikaları
Merz’in göç politikaları, özellikle AfD ile işbirliği yaptığı iddiaları nedeniyle yoğun eleştiri aldı. Ocak 2025’te, AfD’nin desteğiyle meclisten geçirilen sınır kontrollerini sıkılaştıran önerge, eski Şansölye Angela Merkel dahil birçok kesim tarafından tepkiyle karşılandı. Merz, AfD ile doğrudan işbirliği yapmadığını savunsa da, bu durum popülaritesini özellikle gençler ve kadınlar arasında olumsuz etkiledi.
Merz’in 1990’larda kürtaj yasasının serbestleştirilmesine ve evlilik içi tecavüzün suç sayılmasına karşı verdiği oylar da sıkça eleştiriliyor. Ancak Merz, bu kararlarının geçmişte kaldığını ve tutumunu değiştirdiğini ifade etti.
Almanya’nın Geleceği Merz ile Nasıl Şekillenecek?
Friedrich Merz’in başbakanlığı, Almanya’nın ekonomik ve siyasi istikrar arayışında yeni bir dönemi başlatabilir. Ancak AfD’nin yükselişi, koalisyon görüşmelerindeki zorluklar ve uluslararası alandaki belirsizlikler, Merz’in liderliğini sınayacak. Türkiye ile ilişkiler, göç politikaları ve AB’nin geleceği, Merz’in ajandasındaki kilit başlıklar arasında yer alıyor.