Çewlik.net – Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) 20 Ekim 2024 tarihinde Irak Yüksek Bağımsız Seçim Komisyonu gözetiminde yapılan parlamento seçimlerinin üzerinden 6 ay geçmesine rağmen hükümet hâlâ kurulamadı. Seçim sonuçlarına göre Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) 39 sandalye ile birinci, Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) 23 sandalye ile ikinci, Yeni Nesil Hareketi ise 15 sandalye ile üçüncü oldu. Ancak hiçbir parti, 100 sandalyeli parlamentoda tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı. KDP’nin koalisyon kurması gerektiği halde, aradan geçen süreye rağmen bir anlaşma sağlanamadı.
Gazeteci Weysi Talli, partiler arasındaki görüşmeleri, dış müdahaleleri ve bölgedeki gelişmeleri Mezopotamya Ajansı’ndan Zeynep Durgut’a değerlendirdi.
KDP ve YNK Arasındaki Görüşmeler Tıkandı
Weysi Talli, KDP ile YNK arasında yoğun müzakerelerin devam ettiğini ancak bir sonuca ulaşılamadığını belirtti. Görüşmelerin genellikle bu iki parti arasında gerçekleştiğini ifade eden Talli, “Mecliste Goran Partisi, İslami Hareket, Yeni Nesil, Helwest gibi partiler de sandalye sahibi, ancak müzakereler KDP ve YNK arasında yoğunlaşıyor. İki parti, yeni bir koalisyon hükümeti için iktidar mücadelesi veriyor. KDP, yıllardır bölgedeki kazanımları kendi iktidarı için kullanıyor. Ancak bu seçimde Ninova bölgesini YNK’nin kazanması, YNK için hükümette daha fazla söz sahibi olma fırsatı yarattı” dedi.
YNK’nin Talepleri ve KDP’nin Direnci
Talli, hükümetin kurulamamasının temel nedeninin YNK’nin talepleri olduğunu vurguladı. YNK, Kürdistan Hükümeti Başkanlığı, Yargı, Meclis Başkanlığı ve Güvenlik Konseyi gibi kilit pozisyonlarda yer almak istiyor. Şu anki sistemde bu görevlerin çoğu KDP’liler tarafından yürütülürken, YNK’ye yalnızca Meclis Başkanlığı verilmiş durumda. Talli, “YNK, taleplerinin en az üçünün kabul edilmesinde ısrarcı. Ancak KDP anlaşmaya yanaşmıyor. Mevcut Başbakan Mesrur Barzani’nin görevi hukuksuz, çünkü eski yönetimin süresi doldu” diye konuştu.
Dış Müdahaleler ve Bölgenin Riskleri
Hükümetin kurulamamasının bölgede ciddi çelişkiler yarattığını belirten Talli, bu durumun dış müdahalelere zemin hazırladığını ifade etti. “Irak, İran ve Türkiye, Güney Kürdistan’a müdahale etmek istiyor. Türkiye, uzun süredir bölgeyi işgal etme politikaları yürütüyor. 2015’ten bu yana yaklaşık 30 kilometrelik bir alan işgal edildi, yüzlerce köy boşaltıldı ve sivil kayıplar yaşandı. Bu çelişkiler, mevcut iktidarın kendini dayatmasının bir sonucu. Eğer KDP bu şekilde devam ederse, bölge büyük zararlarla karşılaşacak” dedi.
Hükümet Kurulmazsa Kriz Derinleşecek
Talli, hükümetin kurulamaması durumunda Irak ve İran’ın bölgedeki etkisinin artacağı uyarısında bulundu. “Güney Kürdistan’daki kriz ve kaos, hükümet boşluğundan kaynaklanıyor. Halkın ihtiyaçlarını karşılayacak bir hükümetin kurulması, siyasi ve sosyal sorunları çözebilir. Ancak hükümet kurulmazsa dış müdahaleler artacak, ekonomik kriz derinleşecek ve sosyal durum bozulacak. Hewlêr ile Bağdat arasındaki çatışmalar, Kürt güçlerinin birlik olamamasından kaynaklanıyor. KDP ve YNK’nin karşılıklı talepleri bitmediği için dış güçler bu durumdan faydalanıyor. Kaybeden yine halk olacak” şeklinde konuştu.
Koalisyon Hükümetinin Önemi
Talli, oybirliğiyle kurulacak bir koalisyon hükümetinin bölgeye olumlu yansımaları olacağını belirtti: “Bugüne kadar KDP, bölgenin kaderini tek başına belirledi. Ancak bir koalisyon hükümeti kurulursa, kararlar çok yönlü ve renkli olur. Tüm taraflar sürece dahil edilir, tek taraflı tutumlar sona erer. KDP de ulusal birlik ve kongreyi desteklemek zorunda kalır. Bu, bölgedeki krizlerin çözümüne katkı sağlayabilir.”