Çewlik.net – Türkiye’de ilk kez düzenlenen Kürtçe Müzikte Telif Hakları Çalıştayı, Kürt müziğinin Kurmancî, Zazakî ve Soranî lehçelerindeki eserlerini hukuki, kültürel ve sanatsal boyutlarıyla ele aldı. MESAM tarafından organize edilen etkinlik, 17 Nisan 2025’te İstanbul’da yoğun katılımla gerçekleşti.
Kürtçe Müzikte Telif Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı
Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM), Kürt müziğinin telif hakları konusundaki eksiklikleri masaya yatırmak için tarihi bir adım attı. “Kürtçe Müzikte Telif Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı”, 17 Nisan 2025 tarihinde İstanbul Grand Cevahir Otel’de düzenlendi. Etkinlik, yurtiçi ve yurtdışından akademisyenler, sanatçılar, hukukçular ve telif uzmanlarını bir araya getirdi.
Çalıştayın Amacı ve Önemi
Kürt müziğinin Kurmancî, Zazakî ve Soranî lehçelerindeki eserlerinin telif hakları, akademik, hukuki ve kültürel boyutlarıyla derinlemesine tartışıldı. Çalıştay, Kürt müziğinin kültürel kimliğini koruma ve telif sistemine entegrasyonunu sağlama hedefiyle düzenlendi. MESAM, bu etkinlikle Kürt müziği için yeni bir dönemin kapılarını araladı.
Açılış ve Katılım
Çalıştayın moderatörlüğünü MESAM Yönetim Kurulu Üyesi Ferzinde Kaya, sunuculuğunu ise televizyon ve kültür dünyasının tanınan ismi Mehmet Ali Aygan üstlendi. Etkinlik, açılış kokteyli ve tanıtım slaytıyla başladı. Protokol konuşmaları ve akademik oturumlar, katılımcılardan büyük ilgi gördü.
MESAM Başkanı Recep Ergül’den Önemli Mesajlar
MESAM Yönetim Kurulu Başkanı Recep Ergül, açılış konuşmasında şunları vurguladı:
“MESAM olarak, kimliğinden koparılan pek çok eserin düzeltilmesi ve hak ettiği değere kavuşması için bu çalıştayı düzenledik. Bugüne kadar büyük bir eksiklik olarak görülen bu konuyu artık görmezden gelemeyiz. Kürt halk ezgilerinin kültürel kimlikten koparılmasına karşıyız. Bu çalıştay, sadece telif hukuku değil, aynı zamanda kültürel bir hafıza meselesidir.”
Ferzinde Kaya: Tarihi Bir Gün
Moderatör Ferzinde Kaya, çalıştayın önemine dikkat çekerek, “Kürt müziği adına tarihi bir gün yaşıyoruz. Amacımız, bu müziği telif sistemiyle buluşturmak, yıllardır görmezden gelinen eksiklikleri masaya yatırmak ve çözüm üretmektir” dedi.
Çalıştayın Oturumları: Telif, Gelenek ve Müzik
Çalıştay, iki ana oturumda gerçekleşti. Oturumlar, Kürt müziğinin telif haklarından kültürel çeşitliliğine kadar geniş bir yelpazede konuları kapsadı.
Birinci Oturum: Telif ve Halk Ezgileri
Birinci oturumda, uluslararası telif uygulamaları ve Kürt halk ezgilerinin çeşitliliği ele alındı. Öne çıkan sunumlar:
- Prof. Dr. Surwd Fouad Mohammed: “Geleneksel Soran MUSICî Müziği ve Telif Sorunları”
- Doç. Dr. Kenan Subaşı: Kürt halk şarkılarının türlerine göre analizi
- Av. Simge Üngüder Bozoklu: Türkiye’de fikri mülkiyet hukuku ve telif uygulamaları
- Ethem Güner: Sahada karşılaşılan telif problemleri ve çözüm önerileri
- Nasrettin İmir: Dünyadaki telif uygulamalarından örnekler
- Dr. Yaşar Kaplan: Bahdînî folkloru ve Hakkâri yöresi anonim müzikleri
İkinci Oturum: Kültürel Çeşitlilik ve Geleneksel Müzik
İkinci oturumda, Kürt müziğinin geleneksel ve modern yönleri tartışıldı. Öne çıkan sunumlar:
- Doç. Dr. Nurettin Beltekin: Zaza müziğinin gelenekten moderne dönüşümü
- Dr. Hikmetin Atlı: Kürt halk destanlarının şekil ve içerik analizi
- Dr. Kamiran Mustafa İbrahim: Rojava’da yeni nesil Kürt müziği
- Ayfer Düzdaş: Alevi Kürt müziği ve derlemecilik tecrübeleri
- Engin Cengiz: Dijital platformlarda telif uygulamaları
- Mahmut Akyürekli: Kürt musikisinin tarihsel evreleri ve icra biçimleri
MESAM’dan Net Mesaj: Telif Hakkı, Kültürel Haktır
Çalıştay, telif hukukunun ötesinde, müzik ve sanatın toplumsal kimlik üzerindeki etkilerine dair önemli bir farkındalık yarattı. MESAM, Kürt müziğinin korunması ve telif haklarının güçlendirilmesi için yeni bir projenin başlatılacağını duyurdu.
Dengbêj Dinletisiyle Duygusal Final
Etkinlik, geleneksel Dengbêj dinletisi ile sona erdi. Katılımcılar, Kürt müziğinin ruhunu yansıtan bu performansla duygusal ve kültürel bir yolculuğa çıktı. Program, tüm katılımcılara sertifika takdimiyle tamamlandı.