Bingöl Depremi 22. Yılında Unutulmadı: TMMOB’dan Acil Çağrı

BİNGÖL – Çeltiksuyu Yatılı Bölge Okulu kampüsünde, 1 Mayıs 2003 tarihinde yaşanan 6.4 büyüklüğündeki depremin 22. yıl dönümünde, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Bingöl İl Koordinasyon Kurulu tarafından önemli bir açıklama yapıldı. Depremin yıkıcı etkilerinin unutulmaması ve gerekli önlemlerin alınması için kamuoyuna seslenen TMMOB, Bingöl’ün 1. derecede aktif deprem bölgesinde olduğunu vurguladı.

Bingöl İl Koordinasyon Kurulu

1 Mayıs 2003 günü saat 03:27’de meydana gelen 6.4 büyüklüğündeki deprem, Bingöl ve çevresinde büyük bir yıkıma yol açtı. Depremin bilançosu şöyle:

• Can Kaybı ve Yaralanmalar: 177 kişi hayatını kaybetti, 520 kişi yaralandı. Çeltiksuyu Yatılı Bölge Okulu pansiyonunda 84 öğrenci ve 1 öğretmen enkaz altında kalarak yaşamını yitirdi. 114 öğrenci ise aynı bölgede yaralandı.
• Yıkılan ve Hasar Alan Yapılar:
  • Yıkılan veya ağır hasar alan konut: 1.642
  • Yıkılan veya ağır hasar alan işyeri: 161
  • Orta hasar alan konut: 2.891, işyeri: 997
  • Az hasar alan konut: 4.501, işyeri: 1.028
• En Fazla Hasar Alan Bölge: İnönü Mahallesi
• Hasar Almayan Bölge: Şehit Mustafa Gündoğdu Mahallesi

Depremin yıkıcı etkisinin temel nedenleri arasında kötü zemin koşulları, yetersiz işçilik, kalitesiz malzeme kullanımı ve yapım kurallarına uyulmaması yer aldı. Ayrıca, çarpık yerleşim ve yanlış yerleşim alanı seçimleri de felaketin boyutlarını artırdı.

TMMOB’un Deprem Raporu: Denetimsizlik ve Kalitesiz Yapılar

TMMOB’un 2003 depremi sonrası Bingöl’de gerçekleştirdiği incelemeler, yıkılan ve hasarlı binaların denetimden yoksun olduğunu ortaya koydu. Raporda öne çıkan bulgular:

• Betonarme betonunun mukavemeti, normal değerlerin çok altında.
• Betonarme demir işçiliği yetersiz.
• Beton içinde agrega yerine taş parçaları kullanıldı.

TMMOB, bu bulguların sosyal devlet ilkesinden uzaklaşma ve toplum yararı gözetmeme anlayışının bir sonucu olduğunu belirtti. Raporda, denetimsiz ve teknik şartlara uygun olmayan yapıların depremde büyük kayıplara yol açtığı vurgulandı.

TMMOB’un Acil Çağrısı: Deprem Öncesi Hazırlık Şart

Bingöl’ün 1. derecede aktif deprem bölgesinde yer aldığına dikkat çeken TMMOB, olası bir deprem felaketine karşı acil önlemler alınması gerektiğini ifade etti. TMMOB’un kamu kurumlarına yönelik önerileri şunlar:

1. Deprem Öncesi Hazırlık Süreci: İvedi olarak tamamlanmalı.
2. Riskli Yapılar:
   • 2003 öncesi inşa edilen yapılar ile imar affı kapsamında resmileştirilen yapılar için yıkım kararı çıkarılmalı.
   • 2003-2011 yılları arasında inşa edilen tüm yapılara risk analizi yapılmalı ve deprem dayanımları belirlenmeli.
3. Yerleşim Stratejileri: Aktif fay hatlarının güzergâhına göre belirlenmeli, imar planları buna uygun revize edilmeli.

“Deprem Öldürmüyor, İhmal Öldürüyor”

TMMOB, açıklamasında “Deprem öldürmüyor. İhmal öldürüyor, denetimsizlik öldürüyor, bilimden ve teknikten uzaklaşan anlayış öldürüyor” ifadelerine yer verdi. Artık tek bir can kaybının bile yaşanmaması gerektiğini vurgulayan TMMOB, tüm kamu kurum ve kuruluşlarını göreve davet etti.

Bingöl Depremi ve Gelecek İçin Dersler

1 Mayıs 2003 Bingöl depremi, Türkiye’nin deprem gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi. TMMOB’un çağrısı, sadece Bingöl için değil, tüm deprem riski taşıyan bölgeler için bir uyarı niteliğinde. Uzmanlar, depreme hazırlık süreçlerinin hızlandırılması ve yapı denetimlerinin sıkılaştırılması gerektiğini belirtiyor.