BİNGÖL – Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi Milletvekili Ömer Faruk Hülakü, Bingöl’de sel nedeniyle Aşağı Çarşı köprüsünün yıkılmasının ardından kentte sık sık yaşanan su taşkınları ve sel felaketleri nedeniyle üç ayrı bakanlığa soru önergesi verdi ve Meclis’te bir araştırma komisyonu kurulmasını istedi.
Dere yataklarının imara açılması, yapıların afet riskine karşı korunmasız bırakılması nedeniyle Bingöl halkının her afet sonrası aynı mağduriyeti yaşadığını belirten Hülakü önergesinde şu ifadeleri kullandı:
“Yaşanılan mağduriyetlerin talan ve rant politikalarının sonucunda ortaya çıktığı açıktır. Doğayı ve insanı esas alan projeler yerine ranta ve talana odaklanılması tüm yerleşim alanlarını ve doğamızı, doğal afetlere karşı savunmasız hale getirmiştir. Bu sorumsuzluğu kabul etmiyor, olası afet risklerine karşı doğaya ve insana dair tüm tedbirlerin alınmasını istiyoruz.”
‘KALICI ÖNLEM ALINMIYOR’
Hülakü, Meclis araştırması talebinde, Bingöl’de son yıllarda sel felaketi sayısında yaşanan artışa vurgu yaparak, “Hemen her yıl yoğun yağış sebebiyle ulaşım ağları kullanılamaz hale gelip çökmekte ve yıkılmaktadır. Can kayıpları yaşanmakta, hayvancılıkla geçimini sağlayan kişilerin hayvanları ölmekte, ev ve iş yerleri kullanılmaz hale gelmekte, şehir merkezi, ilçe ve köylerde yollar kapanmaktadır” dedi.
Art arda yaşanan sel felaketlerine rağmen kalıcı hiçbir önlem alınmadığını vurgulayan Hülakü, sel nedenlerinin araştırılması ve olası sel basması durumlarında Bingöllülerin maddi ve manevi zararlarının en aza indirilmesi için Meclis araştırması açıklamasının gerekliliğine dikkat çekti.
Hülakü, önergesinde şu ifadeleri yer verdi:
Bingöl, Türkiye’de afetlerin en fazla zarar verdiği illerden biridir. Bingöl’ün tamamı birinci derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Bunun yanı sıra, heyelanlı alanların çokluğu ve akarsu vadilerinde yapılan yerleşimler, il genelinde heyelan ve su baskınlarının yoğun olarak görülmesine yol açmaktadır. AFAD tarafından yayımlanan 2021 tarihli İl Afet Risk Azaltma Planı’na göre Bingöl ilinde sel felaketi ve taşkınların genel sebebinin dere yataklarında yapılaşmaya gidilmesi, yapılaşmaya izin verilmesi ve derelerde yeterli ıslah çalışmalarının yapılmamasıdır.
ÇAPAKÇUR KÖPRÜSÜ İKİNCİ KEZ YIKILDI
Aynı raporda 2017 yılında meydana gelen sel felaketi sonrasında Çapakçur köprüsünün yıkıldığı ifade edilmiş, söz konusu yıkımın gerekçeleri teknik bir şekilde ele alınmış, gerekli planlamaların yapılacağı belirtilmiştir. Ancak aradan geçen 6 yıllık sürede yani 19 Kasım 2023 tarihinde meydana gelen yoğun yağış sonrasında Çapakçur köprüsü tekrar yıkılmış ve kullanılmaz hale gelmiştir. Sadece bu örnek plansızlığın bir plan olarak sunulduğunu açıkça göstermektedir.
19 Kasım 2023 tarihinde yaşanan yoğun yağışlar sonucunda Karlıova ilçesi Bağlisa köyünde ciddi hasarlar meydana gelmiş, köy yolu ulaşıma kapanmıştır. Aynı şekilde Ulukapı köyünde
yaşanan sel felaketinde 2 çoban ve 30 küçükbaş hayvan sel sebebiyle mahsur kalmıştır. Genç ilçesi Derekul Caddesi’ndeki sözde ıslah edilmiş dereler taşmış, ulaşım yolları çökmüştür.
Bingöl şehir merkezinde ise birçok iş yeri sular altında kalmış, Çapakçur köprüsü yıkılmıştır. Sadece son üç yılda 15’in üzerinde sel ve taşkın meydana gelmiştir.
ISLAH ÇALIŞMALARI YETERSİZ
Bingöl Merkez ilçesi, Genç ilçesi merkezi ve bazı köyleri, Solhan ilçesi Melekan/Mutluca köyü, Perxo/Asmakaya köyü ve Yenibaşak beldesi, Karlıova ilçesi merkez ve bazı köyleri, Yedisu ilçesi ve Karlıova yolu üzerindeki köylerde sürekli bir şekilde sel ve taşkınlar yaşanmış ciddi oranda maddi zarar ortaya çıkmıştır. Yaşanan bu sel ve taşkınların zaman içerisinde aynı yerlerde aynı zarara yol açtığı görülmüş, ıslah çalışmaları ve afet planlamalarının geçersizliği ortaya çıkmıştır.
Tüm bu yaşananların gösterdiği şey şudur; Bingöl ilinin her yönüyle afetlere hazırlıklı olması gerekmektedir. Bu yönde gerekli planlamalar derhal yapılmalı, söz konusu rapor ve çalışmalarda tespit edilen dere yataklarında yapılaşma izinleri ve dere ıslahı çalışmalarının yetersizliği sorunları giderilmelidir.
Vahim bir şekilde tekerrür eden sel ve taşkınların yıllar içerisinde aynı yerlerde aynı zararlara ve mağduriyetlere sebebiyet vermesini kabul etmek mümkün değildir. Bu sebeple TBMM çatısı altında Bingöl’de meydana gelen sel felaketlerinin araştırılması, sebeplerinin belirlenmesi, gerekli çözüm önerilerinin hayata geçirilmesinin sağlanması amacıyla bir araştırma komisyonu kurulmalıdır.
Hülakü, Karlıova ilçesine bağlı Bağlıisa Köyü Ulukapı Mezrasında meydana gelen selle ilgili Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya şu soruları yöneltti:
1) Ulukapı Mezrasında yaşanan sel felaketinden dolayı kaç hayvan ölmüştür?
2) Sel nedeniyle tarımsal alanda oluşan zararın boyutuna ilişkin bir çalışma yapılacak mıdır?
3) Sel felaketi nedeniyle ahırları zarar gören ve hayvanları telef olan besicilerin
uğradığı mağduriyeti gidermeye ilişkin bir çalışmanız var mıdır?
“MADDİ HASARI KARŞILAMAK İÇİN ÇALIŞMA YAPILACAK MI?”
Milletvekili, aynı bağlamda İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya ise şunları sordu:
1) Ulukapı Mezrasında yaşanan sel felaketi sonrasında oluşan maddi hasar ne kadardır?
2) Ulukapı Mezrasında, olası bir sel felaketine ilişkin daha önce nasıl bir tedbir alınmıştır?
3) Ulukapı Mezrasında yaşanan sel felaketi sonrasında oluşan maddi hasarı karşılamak üzere bir çalışma yapılacak mıdır?
Ömer Faruk Hülakü 2017 yılında meydana gelen selde Çapakçur Köprüsü’nün yıkılmasının ardından gerekli tedbirler alınmadan yenilenen köprünün 19 Kasım 2023’te tekrar yıkılmasına dair İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya şu soruları yöneltti:
1) AFAD’ın yayımladığı rapor göz önünde bulundurularak hareket edilmemesinin gerekçesi nedir?
2) Yaşanan sel felaketiyle birlikte oluşan zararın ve yıkımın sorumlularını açığa çıkarmak için bir inceleme başlatılacak mıdır?
“HASAR TESPİT ÇALIŞMASI YAPILDI MI?”
Hülakü, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki’nin cevaplaması için şu soruları yöneltti:
1) Bingöl’de yaşanan su baskınlarından sonra hasar tespit çalışmaları yapılmış mıdır? Yapılmış ise meydana gelen hasarın boyutu nedir?
2) Su baskınlarından etkilenen konut ve işyeri sayısı kaçtır?
3) Su baskınlarından olumsuz bir şekilde etkilenen konut ve işyeri sahiplerinin uğradıkları mağduriyeti gidermek adına bir çalışma yapılacak mıdır?
4) Çapakçur Vadisinde bulunan yaya köprüsünün, olası bir doğal afete karşı en iyi şekilde yeniden inşa edilmesi için bir an önce çalışmalara başlanılacak mıdır?
5) Her yağış sonrası, Bingöl’de yaşanan su baskınlarını önlemek adına bütün
tedbirleri almak için herhangi bir çalışma yapılacak mıdır?
TADİLATLAR NE ZAMAN BAŞLAYACAK?
Hülakü, Genç ilçesi’ndeki Derekul Caddesi’nde ıslah edilmiş dereler taşması ve yollarda çökme meydana gelmesinin üzerine Haseki’ye şunları sordu:
1) Genç ilçesinde hasar tespit çalışmaları yapılmış mıdır? Yapılmış ise sonuçları nelerdir?
2) Taşan dereler ve yıkılan yollara ilişkin bakım-tadilat çalışmalarına ne zaman başlanılacaktır?
3) Sel felaketi nedeniyle zarar gören ev ve işyeri sayısı kaçtır?
4) Zarar gören yurttaşların mağduriyetine gidermeye ilişkin bir çalışma yapılacak mıdır?
5) Dere ıslah çalışmaları yapılırken doğal afet riski göz önünde bulundurulmuş mudur?
6) Genç ilçesinin tamamında olası sel felaketlerine ilişkin bütün tedbirleri almak adına geniş kapsamlı bir çalışma yapılacak mıdır? (ÇEWLİK.NET)