5 Mart 2019, Salı. Uzun zamandır gitmek istediğim Dengbej Evi’ni (Mala Dengbêjan) nihayet ziyaret ettiğim gündü. Sabahın erken saatlerinde arkadaşım Kadir’le çıkmıştık yola. Aslında Diyarbakır Belediyesi’ne iş başvurusunda bulunmak için yola koyulduk. Başvurumuzu yaptık, sonra da rahmetli Ciğerci Xalê Mêhême’de karnımızı doyurduk. Diyarbakır’ın eski sokaklarında ilerlerken geçmiş, izlerini adeta adımlarımızın altında hissettiriyordu bize. Eminim çoğunuz benimle aynı düşüncededir. Eski taş evlerin arasında yürürken yüze vuran hafif rüzgar ve uzaklardan gelen sesler bu anı daha da anlamlı kılıyordu. Tarifsiz bir duyguydu, seslere biraz kulak verince bir halkın geçmişinin seni çağırdığını hissetmek.
Dengbej Evi’ne giriş
Dengbej Evi’nin kapısına vardığımda içimde tarifsiz bir heyecan vardı. Kapıdan içeri adım attığım anda aslında hep içimizde olan ama bir yerlerde kaybolan bir dünyaya geçmiş gibiydim. İçerisi Kürt kültürüne özgü motiflerle süslenmişti ve duvarlarda eski dengbejlerin fotoğrafları asılıydı. O atmosfer, benim için o anı daha da özel kıldı. Kendimi yüzyıllar öncesi bir zamandaymışım gibi hissettim.
Stranlar ve kılamlar
Bir süre sonra dengbejler toplandı ve stranlar söyleyerek hikayelerini anlatmaya başladılar. Derin, içli ve duygulu melodiler eşliğinde halkın tarihini, acılarını ve mutluluklarını paylaştılar. Videonun başında rahmetli Dengbej Mihamedê Nenyasi’nin (Allah mekanını cennet etsin) kılamlarına sadece bir kaç saniye tanıklık edebiliyorsunuz. O ana şahit olmak o kadar farklı bir duyguydu ki videoya almak, ölümsüzleştirmek biraz geç geldi aklıma. Sonradan söze giren Dengbej Eliyê Qerejdaxî’nin kılamları size de aynı duyguları hissettiriyor değil mi? Allah uzun ömürler versin. Onları dinlerken o anlatılanların bir parçası olduğunu hatırlıyor insan. Her bir sözcük, her bir melodi daha derinlere çekiyor. Sözler, sadece bir hikaye değil, adeta geçmişle geleceği birbirine bağlayan bir köprü…
Dengbej evine veda
O gün orada otururken kendi köklerime dair bir şeylerin uyandığını hissettim. Sözlerin taşıdığı derin anlam, kültürümüzün, geçmişimizin bir yansımasıydı. Dengbej Evi’nden ayrıldığımda içimde tarifsiz bir huzur ve bağlılık vardı. O günkü duygular, o sesler hala zihnimde canlanır. Şimdi düşünüyorum da bazen bir mekana girmek insanın hayatında nasıl izler bırakır diye… Bu sesleri bir kez dinlemek bile geçmişle olan bağlarını, halkının hikayelerle dokunan kültürünü unutmaması gerektiğini hatırlatıyor insana. Gidin arkadaşlar, gidin ve hatırlayın! Genç yaşlarda mutlaka bir Dengbej evini ziyaret edin. Çünkü bunlar genç yaşlarda fark edilmesi ve hatırlanması gereken değerler… Yoksa gün gelir kalbinizde sadece o eski sözlerin ve melodilerin yankısı kalır.
YORUMLAR